Ο βασιλικός πολτός είναι η πιο επεξεργασμένη ουσία της κυψέλης και το κλειδί για την ανάπτυξη της αποικίας. Όπως το υποδεικνύει και το όνομά του, είναι η διατροφική πηγή της βασίλισσας και προέρχεται από την έκκριση των φαρυγγικών αδένων της κεφαλής των νεαρών μελισσών.
Ο βασιλικός πολτός δίνεται σε όλες τις προνύμφες κατά τις πρώτες τους μέρες, ενώ οι προνύμφες που προορίζονται για βασίλισσες ταΐζονται εξ ολοκλήρου με αυτόν έως την απολέπιση του κελιού τους (την γέννησή τους).
Αυτή η εντελώς ασυνήθιστη τροφή επιτρέπει μια ανάπτυξη των προνυμφών μοναδική στο ζωικό κόσμο, τόση ώστε σε πέντε μέρες μια προνύμφη βλέπει το αρχικό της βάρος να πολλαπλασιάζεται 1800 φορές. Η τροφή αυτή επίσης επιτρέπει στη βασίλισσα να γεννά κατά μέσο όρο περισσότερα από 1000 αυγά την ημέρα, την εποχή ανάπτυξης του πληθυσμού της αποικίας (κυρίως την άνοιξη).
Ο βασιλικός πολτός είναι κατά κάποιο τρόπο προχωνεμένη γύρη. Η χημική του σύνθεση δεν διαφέρει ιδιαίτερα από αυτή της γύρης. Το νερό καταλαμβάνει το 64 – 66%, γλυκίδια 12 έως 16% (φρουκτόζη και γλυκόζη σε ίσα μέρη), λιπίδια 4 έως 6%, πρωτεϊδια 12 έως 18% με την παρουσία οχτώ τουλάχιστον βασικών αμινοξέων άμεσα αφομοιώσιμα.
Περιέχει βιταμίνες από όλο το σύμπλεγμα βιταμινών σε διάφορες συγκεντρώσεις και ειδικά αυτών της ομάδας Β εκτός της Β12. Είναι η πιο πλούσια φυσική ουσία σε βιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ), που είναι η καλύτερη αγχολυτική βιταμίνη, έχει δράση κατά της κόπωσης και ευνοεί την μακροβιότητα. Μεγάλο επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα διάφορα λιπαρά οξέα, όπως είναι τα υδροξυλιπαρά και τα δικαρβοξυλικά οξέα, όπου αναφέρεται πως είναι υπεύθυνα για τις περισσότερες βιολογικές ιδιότητες που έχει ο βασιλικός πολτός.
Πολλές φορές ο βασιλικός πολτός έχει θεωρηθεί θαυματουργό φάρμακο, ικανό να θεραπεύσει κάθε ασθένεια, αλλά σίγουρα είναι λιγάκι υπερβολικός ο ενθουσιασμός. Το γεγονός βέβαια ότι έχει τη δυνατότητα να μετατρέπει την μικρή προνύμφη της εργάτριας σε βασίλισσα και ότι η βασίλισσα γίνεται ενήλικο έντομο πέντε ημέρες νωρίτερα απ’ ότι η εργάτρια, μπορεί να ζήσει 4 – 5 χρόνια, σε αντίθεση με την τελευταία που ζει έως λίγους μήνες, όπως επίσης η βασίλισσα είναι γόνιμη ενώ η εργάτρια στείρα, μας βάζει σε σκέψεις ότι πρέπει να έχει πολλές δυναμωτικές και θεραπευτικές ιδιότητες. Ασκεί μια κύρια δράση στον ενδοκυτταρικό μεταβολισμό, στο καρδιαγγειακό σύστημα, στο πεπτικό, το ανοσοποιητικό, το ενδοκρινικό, το νευρικό, και το ψυχικό. Πιο γενικά μπορούμε να πούμε ότι έχει διεγερτικές, δυναμωτικές, τονωτικές επιδράσεις και ότι βοηθάει στην αποτελεσματική καταπολέμηση των προβλημάτων που οφείλονται στη γήρανση, είτε σε επίπεδο οργάνων και επιδερμίδας, είτε ακόμα και σε πνευματικό επίπεδο, χάρη στην ικανότητα του να αυξάνει σημαντικά την ποσότητα οξυγόνου που φτάνει στον εγκέφαλο.